Sny i senniki w kulturach starożytnych

Sennik Egipski jest zbiorem najczęsciej spotykanych marzeń sennych. Starożytni Egipcjanie uważali, że w snach pojawiają się bogowie. Zajmowali się także objaśnianiem snów, sądzili, że sny mają oparcie w rzeczywistości, której świadomość nie potrafiła postrzegać. Już 2000 lat p.n.e. Egipcjanie spisywali sny na papirusach. Sennik egipski z 1350 r.p.n.e. w zbiorach Muzeum Brytyjskiego od­różnia sny „dobre" i „złe", a także zawiera zaklęcia, mające pomóc w unikaniu konsekwencji nieprzyje­mnych czy nawet złowrogich snów.

Sennik Egipski rozróżnia typy snów. Trzy główne typy snów to:

• sny, w których bogowie domagają się czynów pobożnych
• sny będące wyni­kiem rytuału
• sny zawierające przestrogi (np. o nadcho­dzącej chorobie) lub objawienia

Inkubacja snów - podobnie jak inne ludy bliskowschod­nie, Egipcjanie uważali, że sny mogą służyć jako wy­rocznie i przekazywać wiadomości od bogów. Najle­pszym sposobem uzyskania pożądanej odpowiedzi, zwłaszcza w chorobie, było wymuszenie, czyli „inku­bacja" snu (od tac. incubatio — wylęgać). W tym celu Egipcjanin udawał się do sanktuarium lub świątyni, np. słynnej świątyni w Memfis, gdzie przesypiał noc na specjalnym „łożu snów" w nadziei otrzymania boskiej rady, pocieszenia lub uzdrowienia we śnie. Chorzy wędrowcy zażywali specjalne mikstury bądź pościli celem wymuszenia snów.

Sennik Egipskinie jest jedynym znanym współczesnemu światu starożytnym sennikiem. Poniżej kilka innych przykładów.

Sennik asyryjski - Asyryjczycy uważali sny za omeny. Przykładowy sen spisany na glinlanych tablicach odnalezionych w Nineveh i pochodzący z okresu panowania króla Ashurbanipala, twierdzi, że jeśli człowiek we śnie wzbija się często w przestworza, straci wszystko, co posiada.

Sennik babiloński - Babilonczycy rozgraniczali sny na złe", czyli zesłane przez demony i "dobre", czyli zesłane przez bogów.

Sennik grecki - Grecy, jak inne ludy starożytne dzielili sny na "dobre" i "złe". Grecy wykonywali obrzędy, które powodowały samooczyszczenie się i poświęcenie. Przez dwa dni przed wejściem do świątyni musieli się powstrzymywać od seksu, jedzenia oraz picia czegokolwiek prócz wody. Musieli także składać ofiarę ze zwierzęcia, przeznaczoną dla boga, którego chcieli przywołać we śnie. Grecy uważali także, że ludzie pojawiający się w ich snach, zamieszkują ąwiat podziemi.

Sennik hebrajski - Sny były częścią kultury religijnej starożytnych Hebrajczyków. Jako monoteiści uważali oni sny za głos jednego boga. Hebrajczycy rozróżniali też sny "dobre" i "złe", zsyłane przez złe duchy.

Sennik indiański - Indianie utwierdzeni byli w przekonaniu, że sny odkrywają ukryte pragnienia ich dusz. Członek plemienia o najbogatszych snach zostawał zwykle szamanem. Indianie uważali także, że dusza może być zaspokojona poprzez wyrażenie swoich pragnień we śnie.

Sennik muzułmański - W świętej księdze Mahometa znajduje się podział między snami prawdziwymi, te zsyłane przez Boga, a fałszywymi. Radzi się odprawianie niektórych rytuałów w celu wymuszenia dobrych snów i obrony przed konsekwencjami złych snów. W okresie późniejszym tłumaczenia snów w kulturze muzułmańskiej była łączona z astrologią.

Sennik rzymski - W Rzymie znaczenie snów było żywo omawiane w środowisku uczonych. Rzymianie wierzyli, że sny przekazują życzenia Bogów. Cesarz wydał nawet rozkaz, że każdy, kto doznał snu opisującego sprawy i przyszłość państwa, miał go niezwłocznie o tym poinformować.

Sennik japoński - Japońscy włodarzecesarze, aby rozwiązać problemy polityczne, inkubowali sny w świątyni Shinto w USA na wyspie Kiusiu. Także pałac cesarza zawierał tak zwaną "komnatę snów" z łożem inkubacyjnym.